Obecnie NFZ finansuje następujące programy profilaktyki chorób:
- program profilaktyki chorób układu krążenia,
- program profilaktyki chorób odtytoniowych,
- program profilaktyki gruźlicy,
- program profilaktyki raka szyjki macicy,
- program profilaktyki raka piersi,
- program badań prenatalnych,
- program profilaktyki 40 PLUS.
PROGRAM PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
Program profilaktyki chorób układu krążenia realizowany jest przez każdego lekarza POZ. Program jest przeznaczony dla osób, które w danym roku kalendarzowym są w wieku 35, 40, 45, 50 i 55 lat, w szczególności dla osób obciążonych czynnikami ryzyka takimi jak: nadciśnienie tętnicze krwi, podwyższone stężenie cholesterolu, nadwaga, palenie tytoniu itp., u których nie rozpoznano choroby układu krążenia i które w ciągu ostatnich pięciu lat nie korzystały z tego programu (także u innych świadczeniodawców).
Lekarz na podstawie wywiadu oraz wykonywanych badań podejmuje decyzję dotyczącą dalszego postępowania medycznego - kieruje na dalszą diagnostykę i leczenie specjalistyczne.
PROGRAM PROFILAKTYKI CHORÓB ODTYTONIOWYCH
Program profilaktyki chorób odtytoniowych adresowany jest do osób powyżej 18 roku życia palących papierosy, w szczególności do osób pomiędzy 40 a 65 rokiem życia, które nie miały - w ramach programu profilaktyki POChP - wykonanych badań spirometrycznych w ciągu ostatnich 36 miesięcy, u których nie zdiagnozowano wcześniej przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.
PROGRAM PROFILAKTYKI GRUŹLICY
Program profilaktyki gruźlicy realizowany jest przez pielęgniarkę POZ - wystarczy zgłosić się do pielęgniarki, do której złożyliśmy deklarację wyboru. Adresatami programu są dorośli, u których nie rozpoznano gruźlicy, a które miały bezpośredni kontakt z chorym na gruźlicę lub mają trudne warunki życiowe (osoby bezrobotne, bezdomne, niepełnosprawne, obciążone długotrwałą chorobą, uzależnione od alkoholu lub narkotyków).
PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Program profilaktyki raka szyjki macicy adresowany jest dla kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które w ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonywanego badania cytologicznego w ramach profilaktyki. Badanie cytologiczne (wymaz) można wykonać w każdej poradni ginekologicznej , która ma zawartą umowę z NFZ. Do ginekologa nie trzba mieć skierowania ani imiennego zaproszenia na badanie. Badanie jest bezbolesne i bezpłatne. Jeżeli wynik cytologii jest nieprawidłowy, lekarz ginekolog decyduje o objęciu leczeniem lub skierowaniu na dalszą diagnostykę - badanie kolposkopowe. Kobiety, u których rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego są kierowane poza programem na dalszą diagnostykę lub leczenie do poradni specjalistycznych.
Bezpłatną cytologię można wykonać bez względu na wiek także poza programem profilaktycznym w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma umowę z NFZ. Tak często, jak to konieczne. O tym ważnym badaniu powinny pamiętać przede wszystkim osoby, które chorują lub chorowały na raka.
PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA PIERSI
Program profilaktyki raka piersi skierowany jest do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, które w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie wykonywały mammografii lub otrzymały, w ramach realizacji programu w poprzednim roku, pisemne wskazanie do ponownej mammografii. W ramach programu można skorzystać z bezpiecznej i bezbolesnej mammografii. Na badanie można się zgłosić samodzielnie bez imiennego zaproszenia i skierowania, wystarczy mieć dowód osobisty. Programem nie mogą być objęte kobiety, u których wcześniej w piersi zdiagnozowano zmiany nowotworowe o charakterze złośliwym. W razie nieprawidłowego wyniku badania pacjentki kierowane są na dalszą diagnostykę (mammografię uzupełniającą, USG piersi, biopsję). Kobiety, u których rozpoznano raka piersi lub inne schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego są kierowane już poza programem do dalszej diagnostyki lub leczenia do poradni specjalistycznych posiadających umowę z NFZ.
PROGRAM BADAŃ PRENATALNYCH
Program badań prenatalnych skierowany jest do kobiet w ciąży. Ciężarne, które chciałyby skorzystać z programu muszą spełniać co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- wiek: od ukończenia 35 lat (badanie przysługuje kobiecie w danym roku kalendarzowym, w którym kończy 35 lat),
- wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka,
- stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka,
- stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową,
- stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.
Aby skorzystać z badań w ramach programu konieczne jest skierowanie zawierające informacje o wskazaniach do objęcia programem, wraz z opisem nieprawidłowości i dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do programu, wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę. Pierwsza wizyta wskazana jest w 12 tygodniu ciąży.
Program badań prenatalnych realizowany jest przez poradnie, w których po wykonaniu nieinwazyjnych badań diagnostycznych (badania genetyczne USG płodu - 11-13 tydzień oraz 18/23 tydzień) i badań biochemiczne (oznaczenia w surowicy krwi) podejmowana jest decyzja dotycząca dalszego postępowania - w razie wskazań medycznych ciężarne kierowane są na badania inwazyjne (pobranie materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji/biopsji trofoblastu/kordocentezy pod kontrolą USG), na które muszą wyrazić zgodę.
W przypadku konieczności wykonania dalszej diagnostyki niemieszczącej się w ramach programu ciężarne, u których zdiagnozowano nieprawidłowości genetyczne, kierowane są (już poza programem profilaktycznym) do odpowiednich poradni udzielających świadczeń na podstawie umowy z NFZ.
PROGRAM PROFILAKTYKI 40 PLUS
Do programu mogą przystąpić wszystkie osoby powyżej 40 roku życia uprawnione do świadczeń NFZ.
Jak skorzystać z badań?
- Zaloguj się do Internetowego Konta Pacjenta (IKP) na stronie pacjent.gov.pl
Jeżeli nie korzystasz z IKP, możesz uzyskać e-skierowanie na pakiet badań za pośrednictwem infolinii Domowej Opieki Medycznej (DOM) pod nr tel. 22 735-39-53. - Wypełnij ankietę Profilaktyki 40 PLUS
- Po jej uzupełnieniu wygeneruj e-skierowanie na pakiet badań - generowanie e-skierowania przez system trwa do 2 dni roboczych
- Skontaktuj się z placówką POZ w celu umówienia się na badania
- Zgłoś się z dowodem osobistym na badania w umówionym terminie
- Wyniki badań otrzymasz w placówce, w której robiłeś badania.
W ramach pakietu wykonywane są następujące badania*:
- Pakiet badań diagnostycznych dla kobiet zawierać będzie badania:
- morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi;
- stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy;
- stężenie glukozy we krwi;
- AlAT, AspAT, GGTP – badania dotyczące oceny funkcji wątroby (enzymy wątrobowe);
- poziom kreatyniny we krwi;
- badanie ogólne moczu;
- poziom kwasu moczowego we krwi;
- krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT).
- Pakiet badań diagnostycznych dla mężczyzn zawierać będzie ww. badania poszerzone o PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity
- Natomiast pakiet badań diagnostycznych wspólny to:
- pomiar ciśnienia tętniczego;
- pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie oraz obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI);
- ocena miarowości rytmu serca.
* Zakres badań, na który pacjent dostanie skierowanie będzie uzależniony od informacji jakie zostały podane w ankiecie wstępnej. Dlatego też, nie dla wszystkich pacjentów będzie dedykowany taki sam zestaw badań.